مطالعه اپیدمیولوژی بیماری لیشمانیوز جلدی (سالک) و بررسی جای زخم با تاکید بر فصل، گروه سنی و جنسی در منطقه پاعلم، جنوب لرستان

مقدمه و هدف: بیماری لیشمانیوز یکی از شش بیماری مهم گرمسیری است که سازمان بهداشت جهانی مطالعه و انجام تحقیقات درباره جنبه های مختلف آن را توصیه کرده و مورد حمایت قرار داده است. لیشمانیوز جلدی از جمله بیماریهای انگلی بومی ایران است. به منظور بررسی وضعیت بیماری لیشمانیازیس از نظر دوام زخمها در طول سال و تغییرات آن در فصول مختلف، گروههای سنی و جنسی را که از نظر انتشار و ایجاد نواحی اندمیک در منطقه یا نواحی مجاور هم است مورد مطالعه قرار دادیم ، این مطالعه در روستاهای جنوب لرستان انجام شد. مواد و روش کار: در این مطالعه توصیفی ـ تحلیلی، جای زخم در 4 فصل سال، 6 گروه سنی، 2 جنس و 8 روستا در منطقه پا علم در جنوب لرستان مورد بررسی قرار گرفت. جمعاً 960 نفر از گروههای سنی مختلف در بازدیدهای خانه به خانه و نیز بازدید از مدارس در سال 1380 مورد مطالعه قرار گرفتند. فراوانی تعداد زخمها در گروههای سنی مختلف و فراوانی افراد با دامنه تعداد زخم مختلف، درصد زخمها روی بخشهای مختلف بدن، میانگین تعداد زخمها در گروههای سنی و نیز در فصول مختلف و در 8 روستای مورد مطالعه و همچنین همبستگی تعداد زخمها با افزایش سن به وسیله همبستگی توکندال و مقایسه میانگین تعداد زخمها در دو جنس زن و مرد با آزمون تی و کای دو مورد بررسی قرار گرفت . اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد. یافته ها: گروه سنی 9-5 سال دارای بیشترین میانگین تعداد زخم (76/10) و گروه سنی بالای 25 سال دارای کمترین میانگین تعداد زخم (88/0) بودند. بیشتر افراد مورد آزمایش دارای صفر تا دو زخم بودند و بیشترین درصد زخمها بر روی پا (35 درصد) مشاهده شد. میانگین تعداد زخم در گروههای سنی مختلف در تجزیه واریانس یکطرفه اختلاف معنی داری نشان داد (005/p)، اما اختلاف معنی داری در میانگین تعداد زخمها در فصول مختلف و روستاها مشاهده نشد. ضریب همبستگی توکندال بین تعداد زخمها و افزایش سن همبستگی منفی نشان داد (46/0 - = r). این در حالی است که آزمون تی هیچ اختلاف معنی داری بین میانگین تعداد زخم در جنسها نشان نداد. این اختلاف همچنین با آزمون کای دو بی معنی بود. نتیجه گیری : گروه سنی 9-5 و 14-10سال حساسترین گروههای سنی نسبت به بیماری لیشمانیوز هستند. در مجموع بیشترین درصد زخمها روی پا مشاهده شد که ظاهرا به دلیل مشارکت زنان در کارهای کشاورزی در روستا، زن و مرد تقریبا به یک نسبت مبتلا می شوند. زخمها در بیشتر طول سال وجود دارند، لذا اختلاف معنی داری در فصول مختلف مشاهده نمی شود. کلید واژه: لیشمانیوز جلدی، جای زخم، لیشمانیا ماژور